Smaki Madery

10 rzeczy, które koniecznie trzeba zjeść i wypić na Maderze

1. Bolo do caco  

Po portugalsko bolo to ciasto, a caco nawiązuje do płaskiego, bazaltowego kamienia, w którym wyrabiano ciasto. Bolo do caco to tak naprawdę mały, okrągły chlebek z maki żytniej, kukurydzianej z dodatkiem słodkich ziemniaków. Podaje się go przekrojony jako przekąskę z masłem czosnkowym albo jako kanapkę wypełnioną szynką, kiełbasą, serem czy nawet czekoladą.  W barach lub  w restauracji bolo do caco może kosztować od 1,90 do 2,50 Euro.

2. Bolo de mel

Bolo de mel to nic innego jak piernik, ale przygotowany z melasy z trzciny cukrowej i w środku  z  orzechami albo z owocami kandyzowanymi. Ciasto to wypieka się zwykle na Boże Narodzenie, ale jest dostępne cały rok. Nam nie przypadło do gustu, a raczej smaku – było suche i twarde, ale może zależy od miejsca gdzie się to ciasto kupuje. Mały bolo de mel kosztuje w sklepie około 2,70 Euro.

3. Espada  

Espada to inaczej ryba o nazwie pałasz czarny. Występuje tylko w 2 miejscach na świecie – wokół Madery i w Japonii i żyje na dłużej głębokości od 100 do 500 metrów. Z wyglądu przypomina coś pomiędzy potworem morskim a węgorzem.

Rybę podaje się usmażoną w panierce z przekrojonymi na pół, usmażonymi bananami (espada com banana  w restauracji kosztuje średnio 9-12 Euro, w tym z dodatkami w postaci słodkich ziemniaków i surówki). Mięso tej ryby jest bardzo delikatne, w smaku przypomina dorsza.

4. Lapas

Lapas to skałoczepy czyli mięczaki przyczepione do nadbrzeżnych skał. Podaje się je jako przekąskę na patelni z masłem czosnkowym i z cytryną. W restauracji porcja lapas może kosztować około 6 Euro. W smaku przypominają trochę ostrygi, ale są bardziej delikatne.

5. Espetada

Nie należy mylić z espada to jest coś innego – jest to szaszłyk z mięsa wołowego (chociaż może być również kurczak). Mięso jest wcześniej marynowane w occie winnym i w czosnku i pieczone na węglowym grillu. Często spotyka się, iż mięso nawleczone jest na patyczki z drzewa laurowego albo podawane jest na metalowej szpadzie na specjalnym stojaku. Przed zamówieniem należy określić jaki chcielibyśmy rodzaj wypieczenia mięsa. W restauracji espetada kosztuje średnio około 10 Euro.

6. Poncha 

Jest to napój na bazie wódki z trzciny cukrowej (aguardente) – do podstawowej wersji czyli poncha regional dodaje się cukier, miód i sok z cytryny. Dostępna jest również poncha z sokiem z marakui a w miejscu gdzie powstała czyli w Camara de Lobos najbardziej popularna jest poncha a pescador czyli bez miodu i tylko z sokiem z cytryny. 

Jest ona bardzo zbliżona do brazylijskiej caipirinha oraz do poncha opartego na grogue z Wysp Zielonego Przylądka. Do przygotowania poncha używa się specjalnego drewnianego mieszadełka tzw. mexelote. Uznaje się, iż poncha jest dobra jako …. lekarstwo na przeziębienie. W barze kieliszek poncha kosztuje około 2,50-3,20 Euro. 

7. Madera

Madera to wzmacniane brandy wino pochodzące z wyspy wiecznej wiosny.  Zostało odkryte przypadkowo, gdy spróbowano wina pozostałego w beczkach, które leżakowało długo w czasie podróży morskich. Istnieją butelki madery, które mają nawet 200 lat – im starsze wino tym ponoć lepsze i …. droższe. Można wyróżnić 4 podstawowe odmiany madery (w zależności od odmian winorośli) – sercial to wytrawne, verdelho to półwytrawne, boal to półsłodkie a malvasia to słodkie. W sklepie mała butelka madery kosztuje średnio około 3,70 Euro. Wino w smaku jest ciężkie i  nie każdemu zasmakuje, ale być na Maderze i nie spróbować madery to …..

8. Inne alkohole 

Na Maderze koniecznie trzeba spróbować Nikity – jest to drink na bazie lodów waniliowych, wódki lub piwa i białego wina oraz ananasa – bardziej to przypomina deser niż napój – w barze kosztuje średnio około 3 Euro. Warty degustacji jest również „Tim Tam Tum” – likier związany z Bożym Narodzeniem i zawierający maderę, herbatę, rum i suszone śliwki oraz rodzynki.

Dostępne również są likiery takie jak z aloesu, marakui, a w Curral das Freiras warto spróbować likieru z kasztanów – bardzo dobry w smaku.

9. Napoje

Najlepszym napojem jest Brisa z marakui – produkowana od 1970 roku  wyłącznie ma Maderze i oparta na naturalnym soku z marakui. Dostępna jest również Brisa z ananasa, jabłek, pomarańczy czy z cytryn. W sklepie butelka 1 l Brisa maracuja kosztuje około 1,39 Euro, a puszka napoju w barze kosztuje około 2,20-3,00 Euro.

Na Maderze dostępne są i bardzo tanie, podobnie jak w kontynentalnej Portugali, świeżo wyciskane soki z pomarańczy (szklanka około 2 Euro).

10. Owoce

Madera to owocowy raj – na targowiskach w Funchal (tutaj ceny są 3 lub 4-krotnie wyższe niż w innych miejscach) lub w Santa Cruz czy w sklepach np. „Pingo Doce” można kupić owoce niespotykane w Polsce np. 20 kilka odmian marakui, cherimoja czy owoc monstery. Na targu w Ribeira Brava – papaja za 2,99 Euro za kg, owoc monstery 2,99 Euro za sztukę (na targu w Funchal około 8 Euro za sztukę), cherimoja 3,49 Euro za kg, a marakuja pomidorowa 12,99 Euro za kg.

W przypadku owoców monstery (albo inaczej ceriman albo banano-ananas) należy uważać, iż cała roślina,  w tym jej niedojrzałe owoce, jest trująca. Można jeść tylko takie owoce, które mają odpadające, żółknące zielone łuski – pod łuską kryje się smaczny, biały miąższ.

Jednym z najsmaczniejszych owoców jest jednakże cherimoja (po polsku flaszowiec peruwiański a po portugalsku annona) z białym miąższem i dużymi, czarnymi pestkami (ponoć trującymi). Na Maderze występuje najwięcej odmian marakui – można dostać marakuję o smaku bananowym, cytrynowym, a nawet pomidorowym.